Фронт ортидаги жанг: "Омоч тортдим, аммо мақсадимдан қайтмадим"

Ёшлиги иккинчи жаҳон уруши йилларига тўғри келган Абдуазиз Қўчқоров бугун 90 ёшни қаршилаяпти. Тўққизбой маҳалласида яшовчи отахон фронт ортидаги машаққатли меҳнатга гувоҳ бўлган. Кейинчалик турли вазифаларда меҳнат қилган. Отахон 10-15 ёшида омоч тортиб, рўзғорга кўмаклашгани, илм олиш учун чеккан заҳматлари ва узоқ йиллик ҳаётий тажрибаси ҳақида сўзлаб берди.

– Уруш бошланганини мактабда эшитганмиз, – дея эслайди А.Қўчқоров. – Устозимиз туман марказидан йиғлаб келганди. 1942 йилда уруш забтига олди. Далада ишчи кучи камайиб кетди. Оғир меҳнат юки мактаб болалари зиммасига тушди. Ўқиш тўхтади. Отга уланган "сеялка" билан пахта экардик. 1945 йилгача даладан бери келмай, от-омоч тортдик. Тракторчи Ҳолмат ака биз каби болаларни ёнига олиб, иш ўргатарди.

Урушдан кейин яна мактабни очишди. 1947 йилда бошланғич таълимни давом эттирдик. Ўрта таълим етти йиллик бўлди. Шу тариқа 1953 йили, 20 ёшда мактабни тамомлаганмиз. Шароит ҳар қанча оғир бўлмасин, ўқишга иштиёқим баланд эди. Аммо далани ташлаб кетиш ҳам осонмас. Олий таълим олиш учун аввал колхоз раисидан рухсат олиш керак. У пайтлар тартиб шундай бўлган.

Раисга учрашдим. Аввалига бақир-чақир қилди. Пахта-ғаллани ким экади, эсинг жойидами, деб роса уришди. Аммо шаштимдан ҳеч ким қайтара олмади. Туман маориф бўлими мудири Нормат Ниёзовга мурожаат қилдим. "Бўпти, ўқишни хоҳлар экансан, йўлингни тўсишдан фойда йўқ. Шунга яраша элга нафи тегадиган одам бўлиб қайт", деб омад тилади. 1957 йилда жисмоний тарбия техникумини тамомлаб, Хоразмдаги мактабда иш бошладим. Кейинчалик, Самарқанд давлат университетининг ўзбек тили ва адабиёти факультетида таҳсил олиб, қишлоққа қайтдим. Тут маҳалласидаги 7-мактабда дарс бердим, шу жойдан пенсияга чиқдим.

Инсоннинг ягона суянчи оиласидир. Беш ўғил, икки қизни тарбиялаб, камолга етказдик. 25 невара, 6 чеварам бор. Ҳаёт машаққатлари иродангни тоблар экан. Бу кунларга етиш осон бўлган эмас. Яратганга шукур айтаман. Сабр ва меҳнат билан ҳаммасига эришдик. Нотинч йилларнинг ортда қолгани рост бўлсин. Элимизга доим тинчлик, омонлик тилаб ўтираман. Ёшлар биз кўрган қийинчиликларни кўрмасин. Ҳалол меҳнат қилиб, кам бўлмадик. Буни фарзандларга ҳам тез-тез эслатиб тураман.

Соҳиб САЙФУЛЛАЕВ суҳбатлашди.